Κ
ατά την κοινωνική της πορεία, η ανθρωπότητα αναγκάζεται να
δίνει συγκεκριμένο όνομα στο καθετί. Έτσι δημιουργεί λέξεις. Με την πάροδο όμως
του χρόνου και τις κοινωνικές αλλαγές, σε κάποιες λέξεις, αλλάζουμε τη σημασία
τους.
Αυτό συνέβη και με τις λέξεις κομπολόι και μάγκας. Μάγκας ήταν αυτός που ήταν μέλος της μάγκας. Μάγκα ήταν ένοπλη ανεξάρτητη ομάδα που πολέμησε τους Τούρκους. Απαρτιζόταν βασικά από Έλληνες και Αλβανούς. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των μελών ήταν το πάθος τους για την ελευθερία, την ανεξαρτησία, την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ισότητα. Άλλα χαρακτηριστικά τους ήταν η παλικαριά, το φιλότιμο, μα κυρίως η «μπέσα» (αλβανική λέξη που θα πει ντομπροσύνη-λόγος τιμής).
Επειδή η ιστορία γράφεται αρχικά από τους νικητές, οι οποίοι έχουν πάντα σε μεγάλη δόση τον εθνικισμό και υπηρετούν τα συμφέροντα της τάξης τους, γι’ αυτό την αλήθεια για τον μάγκα και την μάγκα δεν μας την έμαθαν στο σχολείο. Η λέξη μάγκας σήμερα χρησιμοποιείται με μια έννοια γενική, όπου ο καθένας της δίνει το δικό του περιεχόμενο.
Η ζωή, η κοινωνία και οι άνθρωποι έχουν μια ιδιαίτερη
δυναμική και έτσι «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον» - «τίποτα δεν πάει χαμένο» -
«όλα έχουν την αξία τους» - «όλα επηρεάζουν και επηρεάζονται» Αποτέλεσμα αυτών των αληθειών είναι ότι η λέξη μάγκας
δεν χάθηκε. Απλά διαφοροποιήθηκε και την οικειοποιήθηκαν πολλές κοινωνικές
ομάδες. Κυρίως ανένταχτες στην κοινωνία, οι οποίες είχαν ή ήθελαν να είχαν
χαρακτηριστικά των μελών της μάγκας. Τέτοιες ομάδες ήταν οι κουτσαβάκηδες, οι
νταήδες, οι ρεμπέτες κ.ά.
Χαρακτηριστικό ιδίωμα των προαναφερόμενων ομάδων ήταν η
ψυχολογική ανάγκη της επίδειξης του ΕΓΩ τους. Η επίδειξη εκφραζόταν με το
ιδιόμορφο ντύσιμο, το βάδισμα, το χτένισμα και τα αντικείμενα που κρατούσαν.
Έφεραν μαζί τους διάφορα αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιούσαν με συγκεκριμένο τρόπο. Κρατούσαν μαγκούρα, μαχαίρι
(διμούτσουνη), πιστόλι (κούφιο), μπουζούκι, μπαγλαμά, αλυσίδα που κρέμονταν κλειδιά, ρολόι τσέπης με αλυσίδα, γαρύφαλλο και μπεγλέρι! Μπεγλέρι όχι κομπολόι!Δείτε στην Λαογραφία.
Το μπεγλέρι που είναι μια παραφθορά της τούρκικης γιρλάντας
χειρός – ντεσμπίχ (σύμβολο κοινωνικής δύναμης, ανωτερότητας, πλούτου και
σκήπτρο εξουσίας) το στριφογυρνούσαν στο χέρι και «βροντοχτυπούσαν τις χάντρες»
για να δηλώσουν στον κοινωνικό περίγυρο την παρουσία τους και το «βάρος της μαγκιάς
τους».
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κατόχου
του μπεγλεριού –«κομπολογιού» καθώς και η γνώση που διέθετε γι’ αυτό, καθόριζαν
το μέγεθος των χαντρών, το χρώμα, τον αριθμό και τον τρόπο δόμησης και χρήσης
του.
Σε όσους έχουν άγνοια ή έχουν παραπληροφορηθεί περί
κομπολογιού και κρατούν κάποιο, καλό είναι να ξέρουν ότι τα προαναφερόμενα δεδομένα
λειτουργούν υποσυνείδητα στον καθένα μας και έτσι το είδος του κομπολογιού που κρατάμε καθώς και ο τρόπος που το
χρησιμοποιούμε, προδίδουν την προσωπικότητά μας.
Οι ρεμπέτες συνέδεσαν τη φιλοσοφία τους και τον ιδιότυπο
ανδρισμό τους με τα μπεγλέρια – κομπολόγια, τα οποία πολυτραγούδησαν και τα
χρησιμοποίησαν και σαν μουσικά όργανα.
Στο cd «ΧΑΝΤΡΑ ΧΑΝΤΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΩ» στο τραγούδι «Κομπολόι και κουτσαβάκια» είναι ευδιάκριτος ακουστικά ο ήχος από το κομπολόι που οι
χάντρες του παλινδρομούν στα χείλη ενός ποτηριού. Ακούστε το τραγούδι στην πλαϊνή λίστα (Νο.7) ή στο Facebook.
